Kardiyak Rehabilitasyon, kalp, damar hastalığı olan kişilerin fiziksel, psikolojik ve fonksiyonel kapasiteye ulaştırmak amacı ile uygulanan işlemlerin tümüne verilen isimdir. Burada temel amaç, hasta olan kişinin günlük aktivitesini arttırmak hastalığın doğal seyrini değiştirmektir ve kişinin yaşam kalitesini yükseltmektir. Günümüz de miyokard infarktüsü, koroner arter bypass cerrahisi, kroner anjiyoplasti sonrası, kardiyomiyopati, kalp yetmezliği, hipertansiyon varlığı, kalp pili yerleştirmesi sonrası, kalp kapak hastalıkları ve kapak replasmanı sonrası kalp nakli sonrası gibi bir çok hastalık sonrası uygulanmaktadır.
Kardiyak Rehabilitasyon, herhangi bir kalp hastalığı dolayısı ile kişinin fiziksel, sosyal ve psikolojik olarak kısıtlanan gerek iş gerekse özel hayatının iyileşmesini sağlamak, hastanın kaygı, depresyon düzeyini azaltmak, sosyal çevreye uyumunu sağlamak, kalp ile ilgili oluşabilecek herhangi bir olumsuz durumu düzeltmek amacı ile uygulanmaktadır. Kardiyak rehabilitasyon hastanın özel durumları, hastalığın seyri, risk faktörleri belirlenerek özel bir ekip tarafından uygulandığı zaman hasta için oldukça faydalı bir programdır.
Kardiyak Rehabilitasyon, programı genellikle 3 fazdan oluşmaktadır.
- Faz ( erken dönem) ilk 1-2 haftayı,
- Faz dönemi (ara dönemi), sonraki 4-12 haftayı ve
- Faz (idame) 3. ay ve sonrasını içerir.
Faz I miyokard enfarktüsü, anjioplasti, koroner arter by pass cerrahisi sonrası hastanede veya hastane sonrası hastanın iyileşme dönemini takiben başlar. Faz I döneminde hastanın tıbbi değerlendirilmesi yapılarak rehabilitasyon hakkında eğitimler verilerek başlanır. Kardiyak fonksiyonları izlenerek günlük hayata geçişi ile ilgili egzersiz programı belirlenir. Bunun ile birlikte gerekiyor ise psikolojik destek sağlanarak uygun diyet programı belirlenir. Sorunsuz bir miyokard enfarktüsü geçiren hastalarda ilk 24-48 saatlik dönemde uygulamaya başlanır. Yatak içi egzersizleri, kendine bakım egzersizleri, yataktan sandalyeye geçiş, oda içinde yürüme, koridorda yürüme gibi basamaklar uygulanır. Bu arada EKG, kan basıncı, nabız izlemi yapılır.
Hasta taburcu edilirken gerekli ilaçlar, sigara bırakma ve kilo verme programları, diyet değişikliği programı gibi bilgiler hastaya verilir. Faz II ye kadar yapacağı egzersizler verilir. Faz II hasta taburcu olduktan 2-6 hafta sonra başlar hasta tek tek değerlendirilip hastanede uygun egzersiz programına alınır. Faz III aşamasında ise hastanın hayatı boyunca yapacağı diyet, egzersizlerin planlanmasıdır. Burada yapılan egzersizlerin amacı, kan basıncını düzenlemek, düzgün nefes alışverişi yaptırmak, kalp hızında azalma sağlamaktır.Bu egzersiz ve diyet programı hastanın yaşamı boyunca uyması gerek kurallardır. Sonuç olarak kardiyak rehabilitasyon, modern tıbbın kalp ameliyatları sonrası hastanın hayatına ve sosyal aktivitelerine devam etmesini sağlayarak kişinin yaşam kalitesini düşürmeden hayatını devam ettirmesidir.
Kardiyak rehabilitasyonda hedef
Kalp,akciğer ve kasları güçlendirmek Kondüsyonu arttırmak Kan yağları ve kolestorolü düşürmek Sağlıklı beslenme alışkanlığını kazandırmak Hastayı ideal kiloya düşürmek ve bu kiloyu korumasını sağlamak Yüksek tansiyonu kontrol altında tutmak Diabet hastasının şekerini kontrol altında tutmak, kişinin hastalığı öncesindeki yaşantısına geri dönmesini sağlamak ve hayattan zevk almasına yardımcı olmaktır.
